Heb je tijdens het hardlopen een drukkende of branderige pijn in je onderbeen die bij rust snel verdwijnt? Dan kan er sprake zijn van een chronic exertional compartment syndrome (CECS), ook wel chronisch compartimentsyndroom genoemd.
De klachten lijken soms op scheenbeenpijn (MTSS), maar de oorzaak is anders: bij CECS ontstaat er een te hoge druk in de spiercompartimenten van het onderbeen, terwijl bij MTSS vooral het botvlies geïrriteerd raakt.
Bij TopFysio Leeuwarden helpen we hardlopers en duursporters om het verschil te herkennen, de juiste behandeling te kiezen en weer pijnvrij te bewegen. Plan een sportgerichte intake bij TopFysio Leeuwarden.
Symptomen
Een compartimentsyndroom ontstaat wanneer de druk in een spiercompartiment te hoog oploopt tijdens inspanning. Hierdoor vermindert de doorbloeding tijdelijk en ontstaat pijn of tinteling. Herkenbare symptomen zijn:
- Stekende of branderige pijn aan de voorzijde of buitenzijde van het onderbeen
- Een gespannen of opgezwollen gevoel tijdens inspanning
- Tintelingen of een doof gevoel in voet of tenen
- Zwakte of vermoeidheid tijdens inspanning
- De klachten verdwijnen snel zodra je stopt
CECS lijkt soms op shin splints (MTSS), maar bij CECS verdwijnen de klachten vrijwel direct in rust.
Behandelopties
De behandeling is gericht op het verlagen van de compartimentdruk, verbeteren van doorbloeding en herstellen van de balans tussen belasting en belastbaarheid. We starten altijd met een conservatieve aanpak.
- Inventarisatie van trainingsopbouw en belasting: Omdat CECS vaak ontstaat door een te snelle trainingsprogressie, brengen we eerst jouw trainingsopbouw in kaart, frequentie, duur, intensiteit en type ondergrond. Samen zoeken we naar aanpassingen in schema of rustmomenten die de spierdruk verminderen.
- Myofasciale technieken – voorwaarden scheppend herstel: Voordat we met looptechniek of krachtoefeningen starten, behandelen we eerst verhoogde spierspanning en fasciale stijfheid. Met dry needling, dwarse fricties en mobilisaties verbeteren we de doorbloeding en ontspannen we het weefsel. Dit is een voorwaarde scheppende stap voor verder herstel.
- Analyse van looptechniek: Kleine technische aanpassingen kunnen de druk in het onderbeen aanzienlijk verlagen. Tijdens een hardloopanalyse beoordelen we je looppatroon en geven we advies over cadans, voetlanding en schoeisel.
- Oefentherapie en spierbalans: Gerichte oefeningen verbeteren kracht, coördinatie en mobiliteit van de onderbeenspieren. We leggen nadruk op excentrische kracht en core-stabiliteit, wat de druk in het compartiment verlaagt en recidieven voorkomt. Zie ook sportfysiotherapie Leeuwarden.
- Trainingsopbouw en preventie: Op basis van je herstel stellen we een persoonlijk schema op. De intensiteit wordt zorgvuldig opgebouwd om overbelasting te voorkomen.
- Operatieve behandeling: Wanneer drukmetingen bij de sportarts uitwijzen dat de druk blijvend te hoog is, kan een fasciotomie overwogen worden. Na de ingreep begeleiden wij de revalidatie gericht op mobiliteit, kracht en loopherstel.
Zelfzorg en preventie
Zelf actief meewerken versnelt het herstel en voorkomt terugkeer van klachten. Tips die helpen:
- Verhoog trainingsbelasting met maximaal 10 % per week
- Wissel looptraining af met fietsen of zwemmen
- Controleer demping en pasvorm van je loopschoenen
- Rek en mobiliseer de onderbeenspieren na elke training
- Werk aan core-stabiliteit en heupkracht voor een stabiele loopstijl
Onze fysiotherapeuten geven je persoonlijke oefeningen om spanning te verminderen en doorbloeding te verbeteren.
Wanneer naar de fysiotherapeut
Heb je het gevoel dat de pijn in je onderbeen je training steeds meer belemmert, of twijfel je of het om CECS of shin splints gaat? Een sportfysiotherapeut kan gericht onderzoeken wat de oorzaak is en welke behandeling het beste past bij jouw situatie.
Neem contact op met TopFysio Leeuwarden wanneer:
- De pijn steeds optreedt bij lopen of sprinten
- Er tintelingen of gevoelloosheid in de voet ontstaan
- Rust, rekoefeningen of schoenwissel geen verlichting geven
- Je wilt weten of drukmeting of fasciotomie nodig is
Bronnen
- VieCuri Sportgeneeskunde – Compartimentsyndroom
- Mayo Clinic – Chronic Exertional Compartment Syndrome
- PubMed (2022) – Evidence-based management of CECS in athletes
- KNGF – Richtlijn Sportfysiotherapie
Veel gestelde vragen
Wat is het verschil tussen CECS en shin splints (MTSS)?
Beide veroorzaken pijn aan het onderbeen bij hardlopen, maar de oorzaak is verschillend:
– CECS ontstaat door een te hoge druk in de spiercompartimenten van het onderbeen. De pijn neemt toe tijdens inspanning en verdwijnt snel bij rust.
– MTSS (shin splints) is een overbelasting van het botvlies (periost) aan de binnenzijde van het scheenbeen. Door herhaalde trekkrachten kunnen er zelfs microfractuurtjes in het scheenbeenbot ontstaan. De pijn houdt vaak ook ná inspanning aan en zit meestal meer mediaal (aan de binnenzijde).
De behandeling verschilt: bij CECS ligt de nadruk op doorbloeding, fascie-mobiliteit en looptechniek, terwijl bij MTSS vooral belasting, schokabsorptie en spierbalans worden aangepast.
Kan CECS vanzelf overgaan?
Zelden. Zonder aanpassing van techniek en belasting blijft de druk te hoog.
Hoe wordt CECS vastgesteld?
Een sportarts kan via een drukmeting (intracompartmentale druk) bepalen of sprake is van CECS.
Hoe lang duurt herstel?
Conservatief herstel duurt gemiddeld 6–12 weken; na operatie vaak 3–6 maanden.
Kan ik blijven hardlopen?
Ja, mits de belasting zorgvuldig wordt opgebouwd en de looptechniek wordt geoptimaliseerd.
Wat kan ik zelf doen?
Train verstandig, vermijd forceren bij pijn en versterk je onderbeenspieren en core.